Wzniesienie pozwu

Poza wniesieniem pozwu na piśmie możliwe jest zgłoszenie powództwa ustnie (art. 188 k.p.c. § 62 reg.). Strona zwolniona od kosztów sądowych (z mocy ustawy albo przez sąd), a działająca bez adwokata, może ustnie zgłosić powództwo do protokołu w sądzie właściwym lub sądzie rejonowym swego miejsca zamieszkania, chociażby sąd ten nie był właściwy do rozpoznania sprawy. Przewodniczący może powierzyć kierownikowi sekretariatu samodzielne przyjmowanie do protokołu powództw, sam jednak obowiązany jest – stosownie do okoliczności – zwrócić powodowi uwagę na niedopuszczalność powództwa z przyczyn formalnych lub na oczywistą jego bezzasadność. Ma to na celu uchronienie strony od ujemnych następstw wytoczenia powództwa, które nie może być uwzględnione. Nie można jednak odmówić przyjęcia do protokołu powództwa, jeżeli zwrócenie powodowi uwagi nie odniosło skutku.

W protokole, poza podaniem czasu i miejsca jego sporządzenia oraz osób uczestniczących w jego spisaniu, należy określić strony, dokładne żądanie, istotne okoliczności faktyczne sprawy i dowody zgłoszone na poparcie poszczególnych twierdzeń, a przy rozszczeniach majątkowych niepieniężnych – również wartość przedmiotu sporu. Protokół podpisuje powód oraz osoba uczestnicząca w jego przyjęciu. Należy go sporządzić z odpowiednią liczbą odpisów dla doręczenia osobom uczestniczącym w sprawie.

Wszelkie skutki wniesienia pozwu – procesowe lub materialnopraw- ne – następują z chwilą jego wniesienia. Przy zachowaniu formy pisemnej pozwu jego wniesienie następuje przez złożenie go bezpośrednio w sądzie lub nadanie go w polskim urzędzie pocztowym. Natomiast ustne wniesienie pozwu następuje z chwilą zgłoszenia powództwa do protokołu w sądzie. Chwila wniesienia pozwu jest decydująca m.in. dla oceny właściwości sądu.

Wniesiony do sądu pozew podlega badaniu przez przewodniczącego. Powinien on przede wszystkim sprawdzić, czy strona prawidłowo określiła

przedmiot sprawy i ewentualnie wymienić w zarządzeniu przedmiot właściwy (rzeczywisty), po czym ustalić symbol odpowiadający temu przedmiotowi sprawy, w razie zaś połączenia w jednym pozwie kilku roszczeń należy oznaczyć sprawę wszystkimi symbolami przewidzianymi dla nich, podkreślając symbol tego roszczenia, które ma najistotniejsze znaczenie (§ 81 instr. sąd.).

Następnie sprawdzeniu podlega, czy pozew odpowiada przewidzianym w kodeksie warunkom formalnym. Pozytywny wynik tego badania wyraża się w tzw. dekretacji pozwu, polegającej na wydaniu zarządzeń (skierowanych do seKretariatu) co do nadania jemu dalszego biegu (np. w przedmiocie doręczenia odpisu stronie przeciwnej, wyznaczenia rozprawy). Dochodzi w ten sposób do wszczęcia procesu w następstwie skutecznego wytoczenia powództwa (od chwili wniesienia pozwu).