Podnoszenie kwalifikacji zawodowych sędziów

System podnoszenia kwalifikacji zawodowych sędziów realizowany jest w następujących formach organizacyjnych:

– tzw. samokształcenie sterowane

– specjalistyczne szkolenie stałe

– kursy i konferencje

– studia podyplomowe i doktoranckie.

Sędzia podnoszący swoje kwalifikacje przez stałe samokształcenie powinien dokładnie zapoznawać się z treścią orzeczeń sądu drugiej instancji wydanych w rozpoznawanych przez niego sprawach, zapoznawać się z treścią nowych przepisów z zakresu prawa i postępowania cywilnego (przepisów tzw. związkowych oraz przepisów resortowych), z orzecznictwem Sądu Najwyższego, artykułami i glosami do orzeczeń Sądu Najwyższego publikowanymi w czasopismach przeznaczonych dla praktyki wymiaru sprawiedliwości („Przegląd Sądowy”, „Orzecznictwo Sądów Pol-skich”, „Prawo i Życie”), korzystać w codziennej pracy z komentarzy do kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego oraz opracowań z zakresu prawa i postępowania cywilnego, posługiwać się przy wyborze i ustaleniu aktualności przepisów pozakodeksowych „Skorowidzem przepisów prawnych RP ogłoszonych w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim (od 1944 r.)”, a w odniesieniu do przepisów ogłoszonych po ostatniej edycji tego opracowania – skorowidzami zamieszczonymi w wymienionych aktach promulgacyjnych. Z kolei szczegółowe, problemowe i całościowe naświetlenie zagadnień i instytucji z zakresu prawa i postępowania cywilnego zawierają prace opublikowane w innych czasopismach prawniczych („Państwo i Prawo”, „Studia Cywilistyczne”, „Studia Prawnicze”, „Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego”) oraz cywilistyczne opracowania podręcznikowe, monograficzne i systemowe.

Każdy sąd ma bibliotetkę, w której m.in. prowadzi się ogólny katalog książek, inwentarz książek i wydawnictw w bibliotekach większych (przy sądach wojewódzkich) prowadzi się ponadto kartkowe skorowidze autorów i wykazy przedmiotów oraz komputerowy bank przepisów prawnych, orzeczeń Sądu Najwyższego i piśmiennictwa.

Ważnym czynnikiem samokształceniowego podnoszenia wiedzy zawodowej jest – utrwalone dobrym zwyczajem w środowisku prawniczym – wspólne omawianie zagadnień prawnych budzących istotne wątpliwości bądź treści nowych przepisów, co do których judykatura nie zdążyła się jeszcze ukształtować jednolicie. Cenne i pożądane są ponadto tego rodzaju dyskusje z udziałem przedstawicieli doktryny, ponieważ przyczyniają się do powstawania i zacieśniania związków nauki prawa z praktyką jego stosowania.

Współistotnym przy tym elementem podnoszenia przez sędziego jego kwalifikacji zawodowych jest umiejętność i stała gotowość do krytycznej oceny własnych czynności sądowych, a zwłaszcza legalności i słuszności wydanych orzeczeń, eliminowanie i unikanie powtarzania błędów i uchybień w swojej pracy, rozwijanie natomiast w niej metod, techniki oraz praktycznych rozwiązań przy stosowaniu i wykładni prawa, które uzyskały walor bezbłędności i skuteczności.