Sprawy z zakresu prawa pracy

W sprawach z zakresu prawa pracy – z powództwa pracownika – sąd może wzywać strony, świadków, biegłych lub inne osoby w sposób, który uzna za najbardziej celowy, nawet z pominięciem sposobów przewidzianych przez przepisy ogólne, jeżeli uzna to za niezbędne do przyśpieszenia rozpoznania sprawy (np. telefonicznie). Dotyczy to również doręczeń oraz zarządzeń mających na celu przygotowanie rozprawy, zwłaszcza zaś żądania przedstawienia akt osobowych i innych dokumentów. Wezwanie 1 doręczenie dokonane w powyższy sposób wywołuje skutki przewidziane w kodeksie, jeżeli jest niewątpliwe, że doszło ono do wiadomości adresata (art. 472 k.p.c.).

Jeżeli w sprawie z zakresu prawa pracy strona bez usprawiedliwionych powodów nie wykona w toku postępowania postanowień lub zarządzeń, sąd może skazać ją na grzywnę według przepisów o karach za niestawiennictwo świadka i odmówić przyznania kosztów lub zastosować jeden z tych środków nie może jednak nakazywać przymusowego sprowadzenia jej do sądu. Gdy stroną tą jest jednostka organizacyjna, grzywnie podlega pracownik odpowiedzialny za wykonanie postanowienia lub zarządzenia, a w razie niewyznaczenia takiego pracownika lub niemożności jego ustalenia – kierownik tej jednostki (art. 475 k.p.c.).

W toku postępowania wolno wydać stronie złożony przez nią dokument tylko na zarządzenie przewodniczącego posiedzenia lub sędziego sprawozdawcy. Dotyczy to odpowiednio wydawania przedmiotów lub dokumentów osobom innym niż strona. Wydanie stronie dokumentu następuje po złożeniu przez nią do akt sprawy uwierzytelnionego odpisu lub wyciągu z dokumentu (§ 101 teg.).

Jeżeli w sprawie nieprocesowej przewodniczący nie przewiduje wyznaczenia rozprawy, powinien rozważyć stworzenie uczestnikom (zwłaszcza w razie sprzeczności ich interesów) możliwości zajęcia stanowiska – przez wysłuchanie na specjalnie w tym celu wyznaczonym posiedzeniu lub przez zażądanie złożenia oświadczeń na piśmie (art. 514 § 1 k.p.c.). W niektórych rodzajach spraw wysłuchanie określonych uczestników postępowania jest obligatoryjne (np. w sprawie o uznanie za zmarłego – osób bliskich zaginionego, w sprawie zaś o ubezwłasnowolnienie – wszystkich uczestników). Poza tym w postępowaniu nieprocesowym uczestnik może korzystać z takich samych środków obrony, jak pozwany w procesie (z wyjątkiem powództwa wzajemnego). Jeśli między uczestnikami wyniknie spór odnośnie do kwestii prejudycjalnych, to musi on zostać rozstrzygnięty w tym postępowaniu, a sąd nie może ich odesłać na drogę procesu cywilnego (np. w sprawie o zniesienie współwłasności – spór o własność).