Sprawy o ubezwłasnowolnienie

Sprawy o ubezwłasnowolnienie rozpoznaje sąd wojewódzki w składzie trzech sędziów zawodowych (art. 544 § 1 k.p.c.).

Z uwagi na szczególną zawiłość sprawy (zwłaszcza pod względem prawnym) prezes sądu rejonowego może zarządzić rozpoznanie w składzie trzech sędziów zawodowych sprawy podlegającej rozpoznaniu przez skład ławniczy lub przez jednego sędziego, a prezes sądu wojewódzkiego orzekającego w pierwszej instancji może zarządzić rozpoznanie sprawy w takim składzie zamiast w składzie ławniczym. Poza tym prezes sądu pierwszej instancji może zarządzić rozpoznanie sprawy gospodarczej w składzie trzech sędziów zawodowych, jeżeli uzna to za wskazane także ze względu na jej precedensowy charakter.

Ze względu na postulat sprawności i szybkości postępowania (np. wskutek trudności w skompletowaniu składu ławniczego) prezes sądu rejo-

nowego może zarządzić rozpoznanie każdej sprawy, należącej do właściwości tego sądu, przez jednego sędziego (art. XII przyp. wprow. k.p.c.). Nie dotyczy to jednak spraw ze stosunków rodzinnych i ze stosunku pracy (np. sprawa o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami nie jest sprawą ze stosunków rodzinnych).

Wystąpienie przez przewodniczącego składu o wydanie takiego zarządzenia i wydanie go przez prezesa powinno być poprzedzone rozważeniem, czy sprawa ze względu na jej charakter, przedmiot rozpoznania i okoliczności sporne uzasadnia odstępstwo od ogólnej zasady składu sądu. Zarządzenie można wydać tylko w konkretnej sprawie, w każdym stadium postępowania, aż do chwili zakończenia postępowania w pierwszej instancji, i powinno ono znajdować się w aktach tej sprawy pozostaje ono przy tym w mocy również w razie przekazania sprawy przez sąd drugiej instancji do ponownego rozpoznania temu samemu albo innemu sądowi rejonowemu.