Wyznaczenie rozprawy

W procesie regułą jest, że merytoryczne rozpoznanie sprawy przez sąd orzekający następuje na rozprawie jednakże sąd może wyznaczyć rozprawę także wówczas, gdy sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym (art. 148 k.p.c.), np. w celu rozpoznania zgodnego wniosku stron o zawieszenie postępowania, jeżeli istnieje potrzeba bardziej szczegółowego zbadania kwestii incydentalnej itp. Poza tym wyjątkiem rozprawę wyznacza przewodniczący w drodze zarządzenia (art. 149 § 1, art. 206 k.p.c.). Wyznaczenie rozprawy następuje z urzędu i wnioski stron nie mają w tym zakresie wiążącego znaczenia, mogą natomiast zostać uwzględnione przez przewodniczącego, jeżeli uzna je za uzasadnione.

Przewodniczący, na podstawie wstępnego badania sprawy, powinien rozważyć, czy w aktualnym jej stanie wyznaczenie rozprawy jest dopuszczalne i celowe czy zatem sprawa nie wymaga skierowania na posiedzenie niejawne, gdyż istnieje np. podstawa do odrzucenia pozwu, bądź też czy materiał procesowy został już w całości zgromadzony lub może zostać zgromadzony przed planowanym terminem pierwszej rozprawy, aby nie musiała ona ulec odroczeniu.

Następnie przewodniczący powinien rozważyć ewentualność zarządzenia przez sąd oddzielnej rozprawy co do pozwu głównego i wzajemnego, jak też co do jednego z kilku roszczeń połączonych w jednym pozwie, bądź to głównym, bądź wzajemnym, czy też w stosunku do poszczególnych współuczestników, albo też ewentualność zarządzenia przez sąd łącznej rozprawy po uprzednim połączeniu kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli są one ze sobą w związku lub mogły być objęte jednym pozwem, albo ograniczenia rozprawy do poszczególnych zarzutów lub zagadnień wstępnych (art. 218-220 k.p.c.). W każdym z wymienionych wypadków zarządzenie sądu ma charakter techniczny, sąd nie jest nim związany i może je w toku sprawy zmienić.

Łączne rozpoznanie spraw należy stosować wszędzie tam, gdzie istnieje związek faktyczny pomiędzy okolicznościami uzasadniającymi żądanie w kilku sprawach, a zatem możliwe jest szersze wykorzystanie przez sąd raz zebranego materiału procesowego.

Zarządzenie oddzielnej rozprawy może ułatwić pracę sądu w rozpoznawaniu sprawy skomplikowanej, np. wskutek kumulacji w jednym pozwie kilku roszczeń, zwłaszcza wówczas, gdy nie są one oparte na tych samych okolicznościach faktycznych. Zarządzenie o połączeniu spraw nie przekreśla ich samodzielności i nie powoduje skutków współuczestnictwa między stronami połączonych spraw.