Sprawy z zakresu prawa pracy

W sprawach z zakresu prawa pracy, gdy komisja pojednawcza przekazuje sprawą sądowi pracy – wskutek niedojścia do zawarcia ugody – wniosek pracownika o polubowne załatwienie sprawy zastępuje pozew jednakże pracownik zamiast wystąpienia z tym wnioskiem do komisji pojednawczej może wnieść pozew do sądu na zasadach ogólnych (art. 254 k.p.).

Powód może dochodzić jednym pozwem kilku roszczeń przeciwko temu samemu pozwanemu, jeżeli nadają się one do tego samego trybu postępowania oraz jeżeli sąd jest właściwy ze względu na ogólną wartość roszczeń, a ponadto – gdy roszczenia są różnego rodzaju – o tyle tylko, o ile dla któregokolwiek z tych roszczeń nie jest przewidziane postępowanie odrębne ani też nie zachodzi niewłaściwość sądu według przepisów o właściwości, bez względu na wartość przedmiotu sporu (art. 191 k.p.c.). Chodzi tutaj o łączenie przedmiotowe roszczeń (kumulację) polegające na dochodzeniu kilku roszczeń w jednym pozwie przeciwko temu samemu pozwanemu. Natomiast łączenie podmiotowe zachodzi w wypadku współuczestnictwa w sporze. Szczególnym rodzajem kumulacji roszczeń jest zgłoszenie w pozwie roszczenia ewentualnego. Natomiast roszczenie alternatywne jest tylko jedno, chociaż opiewa na dwa różne świadczenia.

Od wypadków kumulacji roszczeń odróżnienia wymagają wypadki wielości podstaw prawnych tego samego roszczenia dochodzo-nego w procesie, co jest zazwyczaj następstwem tzw. konkurencji roszczeń na gruncie prawa materialnego. W sprawach o naruszenie posiadania, tj. o przywrócenie stanu poprzedniego, powód nie może jednocześnie dochodzić roszczeń dotyczących samego prawa do posiadania ani występować z nowymi roszczeniami, chyba że chodzi o dalsze lub nowe roszczenia posesoryjne (art. 478 k.p.c. w zw. z art. 344 § 1 k.c.).

Przeciwieństwem łączenia jest rozdrobnienie roszczeń polegające na możliwości dochodzenia roszczenia z określonego stosunku prawnego tylko w części albo w częściach kilkoma pozwami. W pierwszym wypadku mamy do czynienia z tzw. procesem próbnym. Niewątpliwie sprzeczne z zasadą ekonomii procesowej jest rozpoznawanie tego samego konfliktu w kilku procesach, które przy tym nie mogą odnosić zamierzonego skutku w sprawach, w których sąd nie jest związany granicami pozwu.