Sędziowie wizytatorzy

– przeprowadzanie problemowych i tematycznych wizytacji i lustracji w sądach,

– wizytowanie rozpraw i przedstawianie sędziom orzekającym oraz innym pracownikom sądów uwag i spostrzeżeń poczynionych w toku wizytacji,

– badanie zasadności skarg i wniosków,

– udział w naradach i szkoleniach zawodowych sędziów,

– inicjowanie wszczęcia postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych przez osoby i organy uprawnione.

W toku wizytacji bada się w szczególności sprawność postępowania sądowego, w tym zwłaszcza przygotowanie posiedzeń, wykonywanie czynności w toku postępowania międzyinstancyjnego, a także wykonywanie orzeczeń sądowych, zwracając przy tym uwagę na kulturę pracy sądu oraz osób wykonujących dane czynności. Prezes sądu może zlecić sędziom wizytatorom przygotowanie materiałów dla dokonania oceny pracy asesorów i sędziów w związku z zamierzonym wystąpieniem o powołanie na wyższe stanowisko. Z przebiegu wizytacji sporządza się sprawozdanie zawierające poczynione ustalenia i ocenę pracy wizytowanego sądu wraz z ewentualnymi wnioskami o wytknięcie naruszeń obowiązków służbowych, a także – w razie potrzeby – zawierające wnioski o wniesienie rewizji nadzwyczajnej przez Ministra Sprawiedliwości, jak również o wystąpienie z pytaniem prawnym.

W zakresie postępowania sądowego działalność nadzoru polega przede wszystkim na wykrywaniu i powodowaniu usunięcia wszelkich uchybień sędziów w czynnościach o charakterze porządkowym (np. nieuzasadnionej zwłoki w terminowym sporządzaniu uzasadnień orzeczeń). W związku z tym prezes sądu może – w razie dostrzeżenia tego rodzaju oczywistych uchybień i usterek – zwrócić na nie uwagę sędziego i zażądać usunięcia skutków uchybienia (tzw. wytyk służbowy).