W postępowaniu nieprocesowym -z powodu przeszkód, o których była mowa lub gdy wymagają tego względy celowości sąd przełożony może wyznaczyć inny sąd do rozpoznania sprawy w całości lub w części (art. 508 § 1 i 2 k.p.c.).
Względy celowości mogą wynikać np. z faktu, że większość uczestników postępowania mieszka w innym okręgu sądowym, z dala od siedziby sądu właściwego lub tam położony jest majątek, którego postępowanie dotyczy, albo osoba, której dotyczy toczące się z urzędu postępowanie przebywa w innym okręgu sądowym. W razie wątpliwości co do celowości wyznaczenia innego sądu, sąd przełożony może wysłuchać osoby zainteresowane w sprawie na posiedzeniu jawnym, jeżeli zgłosiły one taki wniosek.
W szczególnej sytuacji, gdy wskutek tego samego zdarzenia zginęła większa liczba osób, względy celowości mogą przemawiać za rozpoznaniem wszystkich spraw związanych z tym zdarzeniem przez jeden sąd jako wyłącznie właściwy, który wyznacza Minister Sprawiedliwości (art. 526 § 2 k.p.c.). Następuje tutaj zbieg dwóch możliwości wyznaczenia (delegacji) innego sądu niż właściwy.
Do wyznaczenia innego sądu – także w istocie ze względów celowości – dochodzi poza tym na podstawie orzeczenia sądu drugiej instancji przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, a więc funkcjonalnie i rzeczowo właściwemu (art. 388 § 1 k.p.c.). Sąd, któremu sprawa została w taki sposób przekazana, staje się wyłącznie właściwy do jej rozpoznania.
W wypadku uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, sąd drugiej instancji, przesyłając akta wprost temu sądowi, obowiązany jest jednocześnie odpis swego orzeczenia przekazać sądowi, który wydał zaskarżone orzeczenie (§ 156 reg.). Ma to na celu umożliwienie temu sądowi wyciągnięcia odpowiednich wniosków w związku ze stwierdzeniem jego uchybień procesowych przez sąd drugiej instancji.
Najnowsze komentarze