Podsumowując powyższy wątek

Podsumowując powyższy wątek należy stwierdzić, że aby zorientować się, czy trwa ochrona w stosunku do danego utworu, trzeba przede wszystkim sprawdzić, czy według reguł ustawy z 1994 r. wygasły już majątkowe prawa autorskie do tego utworu. Jeżeli tak, to dalej z ochrony korzystać nie można (nie dotyczy to nie ograniczonych w czasie praw osobistych). Jeżeli zaś do wygaśnięcia praw jeszcze nie doszło, to ustawa będzie chronić przedmiotowy utwór do czasu, w którym wygaśnięcie to nastąpi.

Odnośnie do nowych rozwiązań międzyczasowych, wprowadzonych na mocy nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 9.6.2000 r., rozwiązania te podzielić można najogólniej na dwie grupy:

– 1) dotyczące międzyczasowej regulacji pierwotnego brzmienia ustawy oraz

– 2) odnoszące się do czasowego zakresu zastosowania samej nowelizacji.

Pierwsze z powyższych zmian

Pierwsze z powyższych zmian polegają zasadniczo na wykreśleniu funkcjonujących w oparciu o brzmienie ustawy sprzed nowelizacji wyjątków w stosunku do podstawowego, 50-letniego okresu ochrony przedmiotów praw pokrewnych. Mimo bowiem, iż ich ochrona formalnie trwała lat 50, nie rozciągała się ona na artystyczne wykonania ustalone wcześniej niż 20 lat przed dniem wejścia w życie ustawy, tzn. przed 24.5.1994 r. (por. art. 125 ust. 1 pkt 2 zd. 2 ustawy), podobnie jak na sporządzone lub odpowiednio nadane przed tą datą fonogramy, wideogramy oraz programy radiowe i telewizyjne.

Zmiana powyższa spowodowała, iż ochronie podlegają obecnie wszystkie przedmioty praw pokrewnych, powstałe po 1952 r. (oczywiście, im dane dobro pochodzi z bardziej odległego okresu, tym jego ochrona będzie krótsza – szybciej wygaśnie). W tej liczbie mieszczą się przy tym zarówno przedmioty praw pokrewnych, chronione na podstawie pierwotnej wersji ustawy (powstałe po 24.5.1974 r.), jak i przedmioty praw pokrewnych, np. artystyczne wykonania, które z ochrony takiej w zakresie praw majątkowych dotychczas nie korzystały (powstałe w latach 50., 60. lub początku lat 70.)- Ponadto, biorąc pod uwagę dotychczasowe przepisy przejściowe ustawy, dokonano w ich brzmieniu dwóch istotnych korekt, rzutujących na czasowy kontekst ochrony. Najogólniej rzecz ujmując chodzi o zawężenie zawartych w powyższych przepisach wyłączeń, legitymujących wyjątki od ogólnych zasad korzystania z chronionych prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi dóbr niematerialnych. Dotyczy to dwóch konkretnych zmian ustawowych: 1) zniesienia tzw. amnestii dla piratów komputerowych, poprzez wykreślenie statuującego ją art. 124 ust. 3 ustawy, oraz 2) ograniczenia ustawowej licencji na korzystanie w celach publicznych z przedmiotów praw pokrewnych, powstałych przed wejściem ustawy w życie, czyli przed 24.5.1994 r. (por. art. 126 ust. 2 ustawy).