Sąd natomiast powinien dążyć do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy i do wyjaśnienia rzeczywistej treści stosunków faktycznych i prawnych, z urzędu może podejmować czynności dopuszczalne według stanu sprawy, jakie uzna za potrzebne do uzupełnienia materiału i dowodów przedstawionych przez strony (art. 3 k.p.c.). Przez działanie sądu należy w powyższym kontekście rozumieć również działanie przewodniczącego.
Uznając konieczność uzupełnienia materiału procesowego prze-wodniczący powinien przede wszystkim wezwać stronę – zależnie od rozkładu ciężaru dowodu, a więc która z nich i jakie fakty ma obowiązek udowodnić (art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c.) – do wskazania odpowiednich okoliczności i ewentualnie dowodów potwierdzających prawdziwość tych okoliczności, określając równocześnie termin wykonania czynności i skutki jego uchybienia (§ 158 reg.). Stronie, która występuje w sprawie bez adwokata, przewodniczący powinien udzielić w tym zakresie potrzebnych wskazówek oraz pouczyć o skutkach procesowych jej zaniedbania, a ewentualnie także – zależnie zwłaszcza od stopnia zawiłości sprawy i występujących w niej zagadnień praw-nych – zwrócić uwagę na celowość ustanowienia pełnomocnika procesowego (art. 5 i 212 k.p.c.). Pouczenie strony nastąpić powinno w sposób jawny (urzędowy), nie nasuwający podejrzeń co do bezstronności przewodniczącego, a więc podczas przygotowania rozprawy np. w formie pisemnej.
W celu wyjaśnienia lub uzupełnienia twierdzeń stron (gdy np. zatają one istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty), jak i dla ustalenia potrzebnych środków dowodowych może zostać zarządzone przez sąd odpowiednie dochodzenie (art. 213 § 1, art. 232 k.p.c.).
Najnowsze komentarze