Cofnięcie pozwu

Cofnięcie pozwu – jako czynność dyspozytywna – podlega kontroli sądu, który powinien uznać ją za niedopuszczalną, jeżeli jest niezgodna z prawem lub z zasadami współżycia społecznego albo rażąco narusza usprawiedliwiony interes powoda. Kontrola sądu rozciąga się na wszystkie wypadki cofnięcia pozwu, zrzeczenia się i ograniczenia roszczenia, bez względu na rodzaj sprawy. Uwagi sądu wymaga zwłaszcza zrzeczenie się roszczenia, gdyż zamyka ono stronie drogę do jego dochodzenia w przyszłości. Szczególną przy tym ostrożność należy zachować przy ocenie – według wymienionych kryteriów – dopuszczalności cofnięcia pozwu w sprawach rodzinnych, gdy czynność taka może grozić stratą dla własności społecznej lub gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że dokonana została w celu pokrzywdzenia innych uprawnionych osób (np. cofnięcia pozwu o przyjęcie w poczet członków spółdzielni, gdy powód w sprawie o podział majątku wspólnego dochodzi spółdzielczego prawa do lokalu w pozwanej spółdzielni). Zrzeczenie się roszczenia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych nie narusza usprawiedliwionego interesu drugiego pozwanego, którego ewentualne roszczenie regresowe względem pierwszego z pozwanych wymagałoby osobnego rozstrzygnięcia.

W sprawie gospodarczej sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są wynikiem niedozwolonych praktyk monopolistycznych lub ograniczających samodzielność podmiotów gospodarczych, albo gdy wymaga tego ochrona produkcji należytej jakości (art. 47913 § 2 k.p.c.).

Uznanie przez sąd, że cofnięcie pozwu jest niedopuszczalne, sprawia, iż oświadczenie powoda w tym przedmiocie nie wywołuje żadnych skutków w procesie. Wszelkie czynności stron podjęte poza procesem dla uchylenia się od skutków sprzeciwu sądu są nieważne (np. zwolnienie pozwanego od długu – art. 508 k.c.).